اینکوترمز چیست؟
تاریخچه
اتاق بازرگانی بین‌المللی، یک سازمان بازرگانی جهانی است که در سال ۱۹۲۰ در پاریس تاسیس گردید و به وسیله شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل در سال ۱۹۴۶ میلادی دارای اساسنامه مشورتی شده است. این اتاق در سال ۱۹۳۳ طی اجلاسی در شهر وین، برای نخستین بار «عرف و روش یکنواخت برای اعتبارات اسنادی» را در هفتمین کنگره خود تدوین و به چاپ رسانید. مقررات مشابهی در مورد اسناد وصولی برای اولین بار در سال ۱۹۵۶ توسط اتاق مذکور منتشر شد. در سایر موارد نظیر اسناد حمل و نقل، بیمه کالا و … نیز این اتاق مقررات یکنواختی را وضع کرده است. مقررات مذکور با گذشت زمان مورد تجدید نظر قرار گرفته است. این اتاق در سال ۱۹۳۶ برای اولین بار اصلاحات حاکم بر بازرگانی جهانی را وضع کرد که به اینکوترمز (INCOTERMS) موسوم است.
بنابراین اتاق بازرگانی بین‌المللی به تدوین جزئیات قوانین قابل قبول برای همگان برای تجارت بین‌المللی پرداخته است. علاوه بر آن در مورد اختلاف و شکوائیه‌ها در مورد معاملات و تجارت بین‌المللی عندالزوم اظهار نظر می‌کند و در صورت بروز اختلاف احتمالی بین خریدار و فروشنده شرایط و تعاریف مندرج در اینکوترمز مورد استناد دادگاه‌ها برای قضاوت در مورد مسئولیت هر یک از طرفین قرارداد خواهد بود. اتاق بازرگانی بین‌المللی، اتاق بازرگانی کشورها و دیگر سازمان‌های تجاری و تولیدی را به هم نزدیک می‌کند تا تجارب و افکارشان را باهم مبادله نمایند.
در سال ۱۹۸۰ اتاق بازرگانی بین‌المللی در نشریه ۳۴۵ خود مجموعه‌ای از شرایط و مبانی تجارت بین‌المللی را ارائه داد. این مجموعه علاوه بر مبانی رایج تجارت بین‌المللی حاوی مبانی جدید در مورد شرایط حمل در قراردادهای فروش بود. بعضی از این مبانی و تعاریف هنگامی که در عمل به کار گرفته شد مشاهده گردید که ابهاماتی در این باره وجود دارد که نیازمند به تجدید نظر و تبیین بیشتر است. لذا اتاق بازرگانی بین‌المللی در سال ۱۹۹۰ اقدام به تجدید نظر در اینکوترمز (نشریه ۴۶۰) خود نمود. در این تجدید نظر وظایف خریدار و فروشنده در هر مورد به روشنی بیان گردیده و در ضمن تغییرات ایجاد شده در شیوه‌های حمل و نقل نیز مورد توجه قرار گرفته و در این مبانی منظور گردیده است. به اضافه‌ی آن، بعضی از مبانی مندرج در اینکوترمز چاپ ۱۹۸۰ در هم ادغام و با نظم جدیدی به نحوی ارائه شده است که با تحولات جدید به وجود آمده در سیستم تبادل اطلاعات از طریق ارسال پیام الکترونیک (EDI) Electronic Data Interchange سازگاری داشته باشد.
در اینکوترمز ۱۹۹۰ بعضی از مبانی تجارت بین‌المللی (اینکوترمز) تغییر نمود که باعث سهولت در کاربرد آن شد.
در اینکوترمز ۲۰۰۰ به منظور انطباق آن با روش‌های معمول تجارت بین‌الملل اصلاحات و اضافات جدید به آن اضافه گردید و در نتیجه کاربرد آن با سهولت بهتر و بیشتری برای خریدار و فروشنده امکان‌پذیر شد.
لازم به ذکر است که تقریبا هر ده سال یکبار قوانین جاری اینکوترمز توسط ICC با توجه به مسائل و تحولات جدید در امر حمل و نقل مورد بررسی قرار می‌گیرد تا بازگوکننده و منطبق با فعالیت‌های تجاری حمل و نقل جاری در سطح جهان باشد.
به همین جهت اینکوترمز مجددا بازنگری شده و در سال ۲۰۱۰ تصویب گردید که از اول ژانویه ۲۰۱۱ مورد اجرا گرفته است و در آن تعداد گروه‌هایی که مبانی اینکوترمز ۲۰۱۰ در آن دسته‌بندی شده‌اند از چهار گروه به دو گروه کاهش یافته است و کل مبانی تجاری که در اینکوترمز ۲۰۰۰ سیزده مبنا بودند به یازده مبنا کاهش یافته‌اند.
شرایط حمل در اینکوترمز
در بند الف اینکوترمز ۲۰۱۰ که هفت نوع شرایط حمل قید شده است صرف نظر از نوع وسیله حمل که می‌تواند به صورت حمل ساده یا مرکب باشد قید شده است.
یعنی شرایط فروش بر مبنای شرایط فروش DAP، DAT ، CIP ، CPT ، FCA ، EXW و DDP هنگامی در نظر گرفته می‌شود که هیچ نوع کشتی برای حمل انتخاب نشده باشد. البته این مهم است که بدانیم این مبانی ممکن است در صورتی که کشتی به عنوان وسیله نقلیه برای قسمتی از مسیر حمل مورد استفاده قرار گیرد به کار برده شود.
در بند ب اینکوترمز ۲۰۱۰ شامل مبانی می‌شود که در آنها نقطه مبداء تحویل و مقصدی که کالاها جهت تحویل به خریدار به آن محل حمل می‌شوند هر دو بندر هستند و به همین دلیل عنوان «آبراه دریایی و زمینی» برای آنها استفاده می‌شود که این مبانی حمل عبارتند از CIF، CFR، FOB و FAS.
در سه مجموعه مقررات اینکوترمز اخیر، هر گونه ذکر نرده کشتی به عنوان نقطه تحویل حذف شده است و معیار تحویل کالا زمانی است که کالا روی عرشه کشتی باشد. این واقعیت تجارت مدرن را دقیق‌تر نشان می‌دهد و از تصویر خیلی قدیمی ریسکی که در راستای یک خط فرضی عمودی پس و پیش می‌رود، جلوگیری می‌کند.
در این راستا چهار ترم از سیزده ترم قبلی به نام‌های DDU، DEQ، DES و DAF حذف و در عوض دو ترم جدید DAP و DAT اضافه شده است.
در اینکوترمز ۲۰۱۰ شرایط قرارداد فروش در دو دسته مشخص به شرح تقسیم شده‌اند:
الف: شرایط حمل بر مبنای هر نوع وسیله حمل
۱= تحویل در کارخانه
۲- تحویل در محل تعیین شده
۳= ارزش کالا و کرایه حمل پرداخت شده
۴= ارزش کالا کرایه حمل و بیمه پرداخت شده
۵= تحویل در مکان ترمینال تعیین شده در مقصد
۶= تحویل در مکان تعیین شده در مقصد
۷= تحویل در مقصد حقوق و عوارض گمرکی توسط فروشنده پرداخت شده
ب: شرایط حمل از طریق دریا و راه‌های رودخانه‌ای
۱= تحویل در کنار کشتی
۲= تحویل روی کشتی (فوب)
۳= ارزش کالا و کرایه حمل
۴= ارزش کالا و بیمه و کرایه حمل
